آرای هیأت تخصصی

کلاسه پرونده:هـ ع/ 96/1519   

موضوع:ابطال ردیف های 8 و 10 جدول موضوع ماده 4 آیین نامه تعیین سقف حق بیمه شخص ثالث و نحوه تخفیف ، افزایش یا تقسیط آن مصوب 26/7/96 هیأت وزیران

تاریخ رأی: چهارشنبه 30 آبان 1397 

شماره دادنامه: 9709970906010279                 
هیأت تخصصی کار ، بیمه و تامین اجتماعی


* شماره پــرونـــده : هـ ع/ 96/1519    دادنامه : 9709970906010279                  تاریخ : 30/8/97


* شـاکــی : آقای کامران کوثری – خانم مهرناز زمانی


* طرف شکایت :  هیأت وزیران


* مـوضـوع شکایت و خـواستـه : ابطال ردیف های 8 و 10 جدول موضوع ماده 4 آیین نامه تعیین سقف حق بیمه شخص ثالث و نحوه تخفیف ، افزایش یا تقسیط آن مصوب 26/7/96 هیأت وزیران


ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ


* دلایل شاکی برای ابطال مقرره مورد شکایت  :


1- مفاد مصوبه معترض عنه به موجب اصول 85 و 138 قانون اساسی مخالف متن و روح قوانین و مقررات عمومی کشور بخصوص قانون هوای پاک ( مصوب 18/5/1396) می باشد.


2- قانونگذار بر حـسب ذیل ماده 8 قانون هـوای پاک ( مصـوب 1396 ) و به جهت کنترل مشکلات ناشـی از آلودگی محیط زیست و به خصوص آب و هوا و توجهاً به لزوم حفظ و صیانت از محیط زیست به عنوان یک تکلیف قانونی ، شرعی و اخلاقی و اجتماعی حمل بار و مسافر ، صدور گواهی معاینه فنی ، تخصیص بیمه ثالث ، خرید و فروش ، نقل و انتقال و تردد وسایل نقلیه موتوری فرسوده را ممنوع اعلام کرده است.


3- هیات وزیران در مصوبه مورد شکایت ، به صورت مطلق و بدون توجه به قید محدودیت و ممنوعیت صدور بیمه نامه شخص ثالث جهت خودروهای فرسوده و عدم صدور گواهی معاینه فنی جهت این دسته از وسایل نقلیه (مصرحه در قانون هوای پاک) و مجوز افزایش حق بیمه شخص ثالث را به صورت عام و بدون قید زمانی ( سن فرسودگی خودرو ) تصویب نموده است ، این در حالی است که شرکت های بیمه قانوناً حق فروش بیمه نامه شخص ثالث را به این دسته از خودروها نداشته و اطلاق مذکور بر خلاف مفهوم و منطوق صریح ماده 8 قانون هوای پاک بوده است.


*متن مقرره مورد شکایت :


ماده 4 : حق بیمه پایه آن دسته از وسایل نقیله ای که مشمول هر یک از بندهای جدول زیر باشند ، به میزان درصدهای تعیین شده ، افزایش می یابد.


ردیف


مصادیق افزایش حق بیمه پایه


درصد افزایش حق بیمه پایه


8


وسایل نقلیه ای که حسب مقررات ، ملزم به داشتن معاینه فنی بوده و فاقد آن باشند.


5


10


وسایل نقلیه ای که بیش از 15 سال از سال ساخت آنها گذشته باشد.


به ازای هر سال مازاد بر 15 سال ، 2 درصد  (حداکثر 20 درصد)


*خلاصه مدافعات طرف شکایت :


طرف شکایت طی لایحه شماره 95065/35632 مورخ 18/7/1397 ضمن اشاره به مواد 2 و 18 قانون بیمه اجباری خسارات وارد شده به شخص ثالث و ماده 9 قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی در پاسخ اظهار داشته که هیأت وزیران مطابق با مواد 2 و 18 قانون بیمه اجباری خسارات وارد شده به شخص ثالث در اثر حوادث ناشی از وسایل نقلیه مصوب 1395 اقدام به تصویب نامه اجرایی نموده است و بنابراین اولاً بندهای 8 و 10 جدول ذیل ماده 4 آیین نامه مورد نظر ، مربوط به موارد ممنوعیت صدور بیمه نامه به دلیل ضوابط قانونی نمی گردد. ثانیاً با عنایت به اینکه در زمان تدوین آیین نامه یاد شده ، ضوابط مورد اشاره در ماده 8 قانون هوای پاک ( تعیین سن فرسودگی وسایل نقلیه ) به تصویب دولت نرسیده است ، لذا ادعای مغایرت بندهای 8 و 10 جدول مرقوم با ماده 8 قانون هوای پاک صحیح نمی باشد.


*چنانچه ادعای مغایرت مقرره مورد اعتراض با موازین شرعی مطرح شده است نظریه شورای نگهبان نوشته شود :


ادعای مغایرت با موازین شرعی نشده است.


*رای هیات تخصصی کار ، بیمه و تامین اجتماعی :


در خصوص شکایت آقای کامران کوثری و خانم مهرناز زمانی دایر بر ابطال ردیف های 8 و 10 جدول موضـوع ماده 4 آیین نامه شماره 96232/ت 53620مورخ 8/6/1396 هیأت وزیران به دلیل خارج از اختیار مرجع وضع و خلاف قوانین و مقررات نظر به اینکه آیین نامه مورد اعتراض بر اساس اختیار تفویضی ماده 18 قانون بیمه اجباری خسارت وارد شده به شخص ثالث در اثر حوادث ناشی از وسیله نقلیه مصوب 1395 به تصویب رسیده است. بنابراین خارج از حدود اختیار شناخته نشد و اعضاء حاضر در هیأت متفقاً خارج از حدود اختیار تشخیص نداند و در خصوص مغایرت با قانون اکثریت 14 نفر از 17 نفر حاضر در هیأت با این استدلال که ردیف 10 ماده 4 آیین نامه مورد اعتراض در مقام بیان افزایش حق بیمه خودروهای بالای 15 سال سن بوده و در مقام تعیین سن فرسودگی نبوده است و خودروهایی که براساس آیین نامه شماره 952000 ت 55074 هـ مورخ 18/7/1397 موضوع ماده 8 قانون هوای پاک مصوب هیأت وزیران سن فرسودگی آنان بالاتر از 15 سال است مشمول ردیف 10 ماده 4 آیین نامه می شوند و خودروهایی که سن فرسودگی آنان زیر 15 سال است علی القاعده بر اساس ماده 8 قانون هوای پاک تخصیص بیمه نامه به آنان ممنوع است. ضمن اینکه ردیف 8 ماده 4 آیین نامه مورد اعتراض نیز با توجه به قید « حسب مقررات » مغایرتی با قوانین ندارد. فلذا با توجه به اینکه نظر بیش از سه چهارم اعضاء هیأت بر عدم ابطال و رد شکایت بود مستند به بند (ب) ماده 84 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان رأی به رد شکایت شکات صادر و اعلام می دارد. این رأی ظرف بیست روز از تاریخ صدور از سوی رییس دیوان یا ده نفر از قضات دیوان قابل اعتراض است./ت


نبی الله کرمی


رئیس هیات تخصصی کار ، بیمه و تامین اجتماعی


دیوان عدالت اداری